Hoe ga je om met extreme kou op de piste?

Extreme kou kan tijdens de wintersport voor flink wat overlast zorgen.

In de bergen kan het bij bepaalde weersomstandigheden extreem koud worden. Met een beetje wind kan de gevoelstemperatuur al snel dalen tot temperaturen tussen de -20 en -35 graden.

In sommige situaties zelfs nog lager. Het mag duidelijk zijn dat wintersporten met zulke temperaturen geen pretje is. Zeker niet als je weet dat de gevoelstemperatuur nog lager kan uitvallen.

Maar ook tegen extreme kou kun je maatregelen nemen en deze tips willen wij je dan ook niet onthouden omdat je daarmee ook bij extreme kou toch van je wintersportvakantie kunt genieten.

Ook bij kou is wintersport gezond

Vooropgesteld is in elk geval dat wintersport gezond is. De universiteit van Innsbruck heeft daar zelfs ooit een wetenschappelijk onderzoek aan gewijd waaruit de conclusie kan worden getrokken dat de zuivere berglucht en de zon in de bergen goed zijn voor het menselijk lichaam.

Dat lijkt een open deur, maar een verblijf op een gemiddelde hoogte heeft een positieve invloed op bijvoorbeeld de bloeddruk, de zuurstof in het lichaam, de stofwisseling en de suikerspiegel van het bloed. Hierdoor voelt men zich fitter en daardoor ook mentaal een stuk prettiger.

Extreme kou hoeft daarom ook geen belemmering te zijn tijdens de wintersport.

Je zult je alleen moeten aanpassen aan de omstandigheden. Tenslotte leven Eskimo’s of mensen in Siberië en het hoge noorden ook dag in dag uit in temperaturen die nog onder -25 liggen.

Wel moet je weten dat bij lichamelijke inspanning bij lage temperaturen je lichaam ook anders gaat reageren. Je hartslag zal trager worden, maar ook je spieren en gewrichten zullen iets minder soepel reageren. Dit heeft dus direct invloed op je prestaties bij extreme koude.

Onderkoeling (hypothermie) is één van de gevaren die je loopt als je gaat skiën met extreme kou. Door een paar simpele maatregelen kun je dit risico echter voorkomen.

Overigens is een goede voorbereiding van de wintersportvakantie sowieso aan te bevelen!

Een goed getraind lichaam…

Als je al eens in een sauna bent geweest dan weet je dat je hoge temperaturen kunt verdragen als je stil zit.

Eigenlijk is dat met koude ook. Als het -20 is en windstil en je houdt je rustig dan zul je er relatief weinig last van hebben. Anders wordt het echter als je op de ski’s de helling af wilt suizen. Dan ontstaat er wrijving en luchtverplaatsing vergelijkbaar met een stevige wind en dan wordt het anders!

Daar kun je wel wat aan doen. Allereerst is er de voorbereiding. Een goed getraind lichaam zal beter in staat zijn met extreme omstandigheden om te gaan. Wij hebben wat dit betreft al veel handige tips op de website staan.

Onze tips om je te wapenen tegen koude

• Allereerst de bescherming van je hoofd. Een bivakmuts is ideaal en die zijn er tegenwoordig ook wel in modieuzere maar toch praktische uitvoeringen. Vooral kale mensen moeten absoluut een goede muts dragen want de lichaamswarmte verdwijnt grotendeels via je hoofd. De niet beschermde delen van je gezicht insmeren met vette vaseline.
• De kleding gaat natuurlijk in laagjes. De lucht tussen deze lagen zorgt voor extra isolatie. Als je begint met 2 lagen skiondergoed en dan je skikleding + een windjack met een apart donzen binnenjack dan zit je wel goed.
• De handen bescherm je met goede handschoenen of wanten. De laatste zijn meestal warmer en bieden een betere bescherming. Ook voor je handen kun je laagjes gebruiken. Dus bijvoorbeeld een dunne handschoen met daarover een want,
• Je voeten bescherm je met dikke sokken, goede skischoenen (zijn er zelfs al met verwarming!) of warme snowboots.
• De ogen bescherm je met een goed sluitende skibril. Doe deze al direct op als je naar buiten gaat. Knipper regelmatig met je ogen. Zo voorkom je bevriezing!
• Draag je lenzen? laat deze uit en vervang tijdelijk door een bril

Nog meer slimme tips, do’s en dont’s

• Als je toch op pad gaat neem dan warme drank mee in een goed geisoleerde thermoskan. Gebruik geen alcohol! Dit maakt je poriën groter en dus verlies je juist warmte. Wacht er mee tot je lekker weer thuis in je appartement bent of ergens anders en in elk geval na je sportieve inspanningen.
• Ga niet te lang de piste op, beperk het tot een paar uurtjes en zoek dan de warmte op van een skihut en pak een kop warme chocomel of soep.
• Naast regelmatig knipperen met je ogen is ook praten en kauwen makkelijk te doen en het voorkomt problemen met de kaken. Je neus is ook gevoelig voor bevriezing, net als je vingers en je tenen.
• Lekker skiën of wandelen met een klein kind of baby in een buik- of rugdrager? NOOIT BIJ KOUDE OF EXTREME KOUDE! Jij beweegt maar de kleine niet.
• Laat kinderen niet te lang bloot staan aan de extreme kou. Een uurtje en dan weer naar binnen is veel beter voor ze.
• Voor de kleding van de kids geldt hetzelfde als voor jezelf en misschien nog iets extra’s.
• In de skilift moet je jezelf extra wapenen. Je zit stil en dus verliest je lichaam warmte. Probeer armen en benen dan te bewegen, dan produceer je weer energie=warmte.

Hoe herken je onderkoeling?

Fase 1

• je bewustzijn is nog normaal maar kan ook licht verward raken.
• je lichaamstemperatuur daalt tot ca 35 graden celsius
• je gaat rillen en/of klappertanden
• je krijgt pijn in handen en voeten
• je bloeddruk stijgt en je hartslag daalt en de ademhaling vertraagt

Fase 2

• er treedt verslapping van de spieren op
• je reageert niet meer met reflexen
• hartslag is erg zwak
• de ademhaling is erg laag
• je raakt in een diepe bewusteloosheid.

Wanneer onderkoeling optreedt is niet exact te zeggen omdat dit voor elk lichaam weer anders is. Het is mede afhankelijk van lichaamsbouw en of je groot klein, dun of dik bent. Kinderen lopen in elk geval meer risico op dan volwassenen. Kleedt ze dus extra warm aan en als ze buiten zijn laat ze dan goed bewegen.

Meer over dit onderwerp en sportblessures in het algemeen vind je op de site van het NOC/NSF, De Nederlands Ski Vereniging en de Stcihting Consument en Veiligheid: voorkomsportblessures.nl. Dieren weten goed om te gaan met extreme kou. Dit artikel is dan ook leuk om te lezen. En hier kun je zien hoe je het best met kleding omgaat.